Narkomania i zaburzenia lękowe – diagnoza i leczenie

Podwójna diagnoza, czyli jednoczesne stwierdzenie uzależnienia oraz choroby lub zaburzenia psychicznego, to przypadek trudny zarówno dla samego chorego, jak i dla specjalistów podejmujących się jego leczenia. Specyfika tego problemu sprawia, że wielokrotnie w ogóle nie dochodzi do postawienia poprawnej diagnozy, ponieważ skupiając się na nałogu, lekarze przeoczają mniej oczywiste, niezwiązane z uzależnieniem kłopoty natury psychicznej. Najczęściej dzieje się tak w przypadku współwystępowania alkoholizmu lub narkomanii z zaburzeniami lękowymi lub schizofrenią.

Narkomania – charakterystyka
Narkomania to jedno z najcięższych uzależnień, często prowadzących do śmierci. Jej najbardziej zgubną cechą jest umiejętność przystosowywania się organizmu do zażywanych dawek substancji psychoaktywnych. Wymaga to regularnego zwiększania porcji, co stopniowo wyniszcza kolejne organy, ostatecznie zupełnie zaburzając ich pracę i powodując niewydolność. Działanie narkotyków, mówiąc w skrócie, opiera się na zakłócaniu komunikacji między komórkami mózgowymi. Wchodząc w interakcje z neuroprzekaźnikami, konkretne substancje psychoaktywne prowadzą do odmiennych stanów – np. euforii, pobudzenia lub halucynacji.

Dolegliwości towarzyszące narkomanii
Wpływ narkotyków na układ nerwowy zależy od wielu czynników. Jedna substancja może powodować inne skutki u różnych osób. Zdarza się, że wbrew intencji zażywającego środek psychoaktywny, pojawiają się stany głębokiej depresji, urojenia, halucynacje, silne lęki. Narkomanii może także towarzyszyć bezsenność, nadmierna senność, myśli samobójcze. Dochodzą do tego liczne dolegliwości somatyczne, jak zaburzenia pracy serca, problemy z potencją, uszkodzenie wątroby i nerek, perforacja żołądka i jelit, a nawet obrzęk płuc.

Narkomania i zaburzenia lękowe
Zdiagnozowanie u narkomana zaburzeń lękowych o podłożu innym niż działanie środków psychoaktywnych jest niezwykle trudne. Wymagana jest do tego długotrwała obserwacja, najlepiej w warunkach zamkniętych, jakie oferują kliniki odwykowe, np. NZOZ Medox Warszawa. Bardzo pomocna jest wtedy współpraca z rodziną chorego. Bliscy mogą dostarczyć informacji o jego stanie z okresu przed rozpoczęciem zażywania narkotyków. Do postawienia diagnozy niezbędny będzie też wnikliwy wywiad z samym pacjentem, jednak powinien on zostać przeprowadzony wyłącznie po uprzedniej detoksykacji. Potrzebne jest również wykonanie szeregu badań diagnostycznych, m.in. tomografii komputerowej.

Aby rozpocząć skuteczne leczenie zaburzeń lękowych, chory musi poradzić sobie z nałogiem. Leczenie farmakologiczne lęków może bowiem pogarszać stan pacjenta, jeśli nie przestań on zażywać  narkotyków. Nikłe są też szanse, że środki przeciwlękowe przyniosłyby efekty, jeśli narkotyki powodowałyby dalsze występowanie takich stanów. Przy podwójnej diagnozie tego typu, niezbędne jest więc holistyczne podejście, obejmujące odwyk, leczenie zaburzeń lękowych, opierające się na psychoterapii i wspierane leczeniem farmakologicznym oraz psychoedukację, a w wielu przypadkach także rehabilitację lub fizjoterapię, pomagającą dojść do dawnej sprawności.